Hisar Antik Kirman Halısı Alanlar, İran Halısı Alanlar, İran Halıları Alanlar, Halı Alan Yerler, Antika Halı Alanlar, İpek Halı Alanlar, Antika Halı Alan Yerler

Kirman İran’ın güney doğusunda bir halı merkezidir. Daima kuzu yünü istimal edildi- ğinde uzun, havlı, mukavim, yumuşak ve gayet sıkı dokunuşludur. Desen pek karışık ve tamamiyle Şark ve İran tipidir. Belirli kompozisyonla göstermesinden dolayı ayrı bir özellik olarak ele alınıp incelenecektir.

Bunlarda teknik desen, renk ve kompozisyon özellikleri yö-nünden farklılıklar gösterilir.

Sine düğümde dokunmuş halılarda sadece yünden dokunmuşlar ipek, altın gümüş sırmalara yer verilmiştir. Atış ve Argaçları yünden olduğu halde bazen pamuk da kullanılmıştır.

Bordürleri çok dardır. Esas bordür diğer halılarda gördüğümüz tali bordür genişliğinde zemine katılmıştır. Bu yüzden iki halı yan yana konulduğunda örnekler birbirinin üstünden devam ediyor gibidir. Bu halılar Avrupa ressamlarının tablolarında ve minyatürlerinde tasvir edilmemiş halıların da kompozisyon bakımından Kirman halılarında ana unsur baklava örnekleridir.

Tebriz, Keşan ve İsfahan halılarında zeminin ortasında bir madalyona rastlanmaz. Baklavalar sonsuza doğru bir sıralama gösterir. Bu baklavaların diziliş şekli de Kirman halı-larının küçük palmet çiçekleriyle birleşmesinden meydana gelen baklava şeması görülür.

Palmet baklavaları iki ayrı baklavaya dönüşmüştür. Bunların yünü baklavanın yönünü belirtecek şekildedir. Bu tipte aynı şekilde kıvrık baklavalarla ve ince uzun yapraklarla meydana gelmiş birbirini kesen üçlü baklavalar görülür, bunları tahrip etmek de zordur, örnekler çok girifttir. Ancak örneklerin diziliş şekli baklavaların yönünü tayin etmeye yarar.

Kirman halı- larının başka bir grubunu oluşturan halılar da vazolu halılar olarak bilinir. Bunlarda görülen şekiller vazo desenleri, iri palmetler, zambak çiçekleridir. Bu tipin ortadan kalktığı halılarda da baklava şemasının ortadan kalkarak vazolu halıların ortaya çıktığı anlaşılmaktadır.

Vazolu Kirman halıları 16. yy.’ın ikinci yarısına tarihlenir. 17. yy. Kirman halılarında kompozisyonunu değişerek iri haşvari yapraklar çok şiddetli dönüşlerle dalların parçalandığı görülür. Motiflerdeki canlılık ve hareket donuk bir şekle